مراسم اذن عزا در مشهد
طبق یک سنت قدیمی در مشهد هر ساله از جمعه آخر ماه ذی‌الحجه عزاداران شروع به سیاه پوش کردن تکیه‌ها و حسینیه‌ها می‌کنند. با شروع محرم در مشهد، پرچم سبز رنگ حرم امام رضا با پرچمی سیاه رنگ عوض می‌شود. معمولاً سیاهپوشی در حرم از شب آخر ذی‌الحجه تا پایان ماه صفر ادامه دارد و در این مدت نقاره‌های حرم دیگر نمی‌نوازند.
مراسم بازارروی در تاسوعا و عاشورا
در همه تکیه‌ها و حسینیه‌های مشهد خارج شدن از تکیه برای «بازارروی» آداب ویژه‌ای دارد. در این مراسم «علم» که نماد هیئت است به دست یک جوان سید داده می‌شود و ابتدا او از تکیه خارج می‌شود. سپس نوحه‌خوان و افرادی که مادرشان سید است، روحانیون، تاجران و بزرگان از درب خارج می‌شوند.
همه مسیرهای عزاداری محرم در مشهد در انتها به حرم مطهر رضوی ختم می‌شوند. در روزگار قدیم دسته‌های عزاداری در مشهد از بازار جنب حرم وارد حرم می‌شدند و از همین رو این آیین به «بازارروی» معروف شده است. در مراسم بازارروی همه دسته‌ها از هر بخش و محله‌ای در بازار دور هم جمع می‌شدند و سپس هر دسته با علم مخصوص به خود وارد حرم می‌شد. این مراسم دو بار در سال برگزار می‌شود و به جز شب عاشورا در روز شهادت امام رضا نیز اجرا می‌شود.
مراسم خیمه سوزان در ماه محرم مشهد
مراسم «خیمه سوزان» از دیگر آداب و رسوم مردم مشهد در محرم است. این مراسم به یاد سوزاندن خیمه‌های کربلا اجرا می‌شود و معمولاً با تعزیه خوانی و شبیه خوانی همراه است. بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین شبیه خوانی مشهد در تکیه کرمانی‌ها در خیابان شوشتری ۷ اجرا می‌شود و بیشتر از ۲۰۰ سال قدمت دارد. در دوره پهلوی اول هیئت تکیه کرمانی‌ها با حضور ۲۰۰ سرباز ارتش اجرا می‌شد و به عنوان بزرگ‌ترین هیئت مشهد شناخته می‌شد.
مراسم شله پزان در ماه محرم مشهد
شله مشهدی در کنار قیمه مشهدی از معروف‌ترین غذاهای نذری معروف محرم در مشهد است. پختن این غذا در مشهد آیینی خاصی دارد. برای پخت شله مشهدی در ماه محرم همه مواد آش توسط خیرین نذر می‌شوند. در قدیم رسم بر این بوده که جلوی پای هیئت و دسته‌های عزاداری یک گوسفند و یا گوساله قربانی می‌کردند. سپس گوشت آن را برای تهیه شله استفاده می‌کردند.
از آنجایی که این آش باید ساعت‌ها هم بخورد، از همین رو ریش سفیدان و جوانان محل دور هم جمع می‌شوند و نوبتی آش را هم می‌زنند. افرادی که نذر دارند در کنار قابلمه شله مشهدی شمع روشن می‌کنند و دعا می‌خوانند و مراسم سینه زنی تا قبل از طلوع خورشید و آماده شدن شله مشهدی ادامه دارد.
مراسم خطبه خوانی در شب عاشورا
«خطبه‌خوانی» یکی از آیین‌های عزاداری در مشهد است که در شب شهادت امام حسین (ع) اجرا می‌شود و بیشتر مردم مشهد برای عزاداری در حرم مطهر رضوی گرد هم جمع می‌شوند. این مراسم بعد از نماز مغرب و عشا در محل صحن انقلاب اجرا می‌شود.
در این مراسم ابتدا آیاتی از قرآن تلاوت می‌شود و بعد خطبه‌خوان که معمولاً از بین مداحان برجسته انتخاب می‌شود، شروع به خواندن خطبه‌ای درباره حمد و ثنای پروردگار می‌کند و در مرحله بعدی مراسم مرثیه خوانی آغاز می‌شود.
مراسم شام غریبان در مشهد
یکی از آداب و رسوم مردم خراسان رضوی در ماه محرم مراسم «شام غریبان» است. در این مراسم همه خدمه و حافظین حرم مقدس رضوی گرد هم جمع می‌شوند و یک شمع در دست می‌گیرند و با حضور مردم و دسته‌های سینه زنی در شب شهادت امام حسین (ع) عزاداری می‌کنند.
مراسم شام غریبان در مشهد همانند خطبه خوانی ۲ بار در سال و در شب شهادت امام حسین و امام رضا (ع) برگزار می‌شود. جالب است بدانید که پیشینه مراسم شام غریبان در حرم امام رضا (ع) به سال ۱۳۳۹ هجری شمسی برمی‌گردد.
نذورات مشهدی‌ها در ماه محرم
از دیگر آداب و رسوم مردم خراسان رضوی در ماه محرم پخش نذورات در ماه محرم و صفر است. در گذشته در منازل از دسته‌های عزاداری پذیرایی می‌شد، اما امروزه بیشتر نذورات در حرم امام رضا یا ایستگاه های صلواتی جمع می‌شوند و بعد از اتمام مراسم عزاداری از سینه‌زنان و زنجیر‌زنان پذیرایی می‌شود. در مسیر دسته‌های عزاداری در مشهد ایستگاه‌های صلواتی بر پا می‌شود و با انواع غذاها و آب و نوشیدنی به عزاداران خدمات‌رسانی می‌کنند.
